Muzikaal gesproken is een relatief zware tel in een maat eerder een eindpunt dan een beginpunt.
Geheimtipp. Dit mooie woord uit de Duitse taal laat ik liever onvertaald.
Een Geheimtipp betreft meestal iets waar iedereen wel weet van heeft, maar dat zo voor de hand ligt, dat er in de praktijk weinig aandacht aan wordt besteed.
Heel erg jammer wanneer zoiets waardevols ongebruikt blijft.
In de 17de en 18de eeuw (trouwens ook eerder en later) is de muziek rijk voorzien van opmaten.
Dat houdt in, dat de relatief zware tellen in een maat, in die gevallen, niet als vertrekpunt beschouwd moeten worden, maar als eindpunt.
In de dagelijkse praktijk is, zo te horen, niet iedereen zich hiervan bewust.
Mijn advies luidt daarom: lees en speel zo vaak mogelijk een anacrusis of opmaat in de partituur op je lessenaar.
De relatief zware tel in een maat is, muzikaal gesproken, meestal geen vertrekpunten maar eindpunt .
Ik zal dat met een voorbeeld uit de sport proberen toe te lichten.
Bij balsporten gaat het er in veel gevallen om, om de bal in het doel te krijgen. Veel gejuich van spelers en toeschouwers wanneer dit lukt. Vanzelfsprekend. Maar het eigenlijke spel (met bijbehorende opwinding spanning enz.) vindt plaats in de tijd die voorafgaat aan het doelpunt.
Zo werkt het ook in de muziek. De opwinding zit in de aanloop, de voorbereidende uithaal. Zoek zoveel mogelijk naar opmatige figuren. Lees en begrijp de muziek die je speelt zo.
Je spel wordt er soepeler van, spannender ook. Subtiliteiten in timing zijn eenvoudiger te realiseren. Sommige passages worden technisch ook eenvoudiger. Het belangrijkste! Je roeit niet langer tegen de muzikale stroom in.
Je spel wordt er levendiger van en meer dansant.
Op clavichord wordt de klankvorming rijker en genuanceerder.
Het is de moeite waard om dit eens een paar dagen of weken uit te testen.
We moeten natuurlijk wel waken voor maniërisme: spelen als een schoolmeester; laten horen hoe goed je het weet. Een vleugje sprezzatura is aan te bevelen: bestudeerde nonchalance en ogenschijnlijke moeiteloosheid.
Onnodig ook om op te merken dat bovenstaande alleen betrekking heeft op de timing en niets te maken heeft met de kunst van het articuleren.
Dit is geen aansporing om terug te keren naar een 19de eeuwse uitvoeringspraktijk.
Een gewaarschuwd mens telt voor twee.
Anno 1649
***